|
Spotlight, κριτική ταινίας
Σκηνοθεσία: Tom McCarthy
Ηθοποιοί: Michael Keaton, Mark Ruffalo, Rachel McAdams, Liev Schreiber, Brian d'Arcy James, John Slattery, Stanley Tucci, Billy Crudup, Jamey Sheridan, Gene Amoroso, Maureen Keiller, Paul Guilfoyle, Michael Cyril Creighton, Richard Jenkins
Κριτική: Άγγελος Νομικός, Movie Heat
Κάτοχος Βραβείου Oscar Καλύτερης Ταινίας για την κινηματογραφική χρονιά του 2015, το “Spotlight” είναι ένα δυνατό – χωρίς να είναι εξαιρετικό – δράμα, το οποίο, βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, δίνει τροφή για σκέψη στους θεατές, έχοντας στο οπλοστάσιό του μεστή σκηνοθεσία, καλοζυγισμένο σενάριο και δυνατές ερμηνείες από ένα all-star cast, ίσως το μεγαλύτερο της χρονιάς που μας πέρασε (με το “The Big Short” να έρχεται δεύτερο τσίμα τσίμα).
Η υπόθεση της ταινίας είναι η εξής: “Αναλαμβάνοντας διευθυντής της “Boston Globe” το 2001, ο Marty Baron (Liev Schreiber) αναθέτει στην Spotlight, μια ειδική ομάδα ρεπόρτερ της εφημερίδας, να διερευνήσει την υπόθεση κακοποίησης ανηλίκων από ιερείς της τοπικής αρχιεπισκοπής. Αρχίζοντας την έρευνα, οι τέσσερις δημοσιογράφοι (Michael Keaton, Mark Ruffalo, Rachel McAdams & Brian d'Arcy James) ανακαλύπτουν πως έχουν μπροστά τους ένα τεράστιο, ανεξέλεγκτων συνεπειών σκάνδαλο.”
Μπορεί όντως να καλυφθεί τόσο εύκολα μια τόσο σημαντική και αποτρόπαια υπόθεση κακοποίησης ανηλίκων, και μάλιστα από ιερείς? Πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει η διαφθορά? Πόσο βαθιά πρέπει να ψάξει ένας δημοσιογράφος (και όχι μόνο) για να βγει η αλήθεια στο φως? Απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουμε δει με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο ουκ ολίγες φορές στη μεγάλη οθόνη, και πάλι όμως είναι δύσκολο να τις δώσουμε. Κι εδώ έρχεται ο Tom McCarthy (“The Visitor” (2007), “Win Win” (2011) – Δείτε τα! – & “The Cobbler” (2014) – Μην το δείτε! – ) και υπογράφει ένα δράμα, το οποίο ο θεατής καλείται να παρακολουθήσει από «ντοκιμαντερίστικη» σκοπιά. «Μπαίνεις» αναμφίβολα και εσύ ο ίδιος μέσα στο έργο, σου κρατάει την αγωνία και την αδρεναλίνη σε ψηλά επίπεδα, εξ ου και το Oscar Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου, που μοιράστηκε ο McCarthy με τον κύριο Josh Singer (μαζί με αυτό της Καλύτερης Ταινίας, τα μόνα 2 Oscar που απέσπασε η ταινία την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου στην απονομή). Σε αφήνει λίγο απότομα και «νερόβραστα» στο φινάλε, αλλά κατά 90% έχει πετύχει το σκοπό του το “Spotlight”, κάτι που λίγα έργα μπορούν να ισχυριστούν πως έχουν καταφέρει.
Χώρια όμως του καλοκουρδιμένου σεναρίου και της ώριμης σκηνοθεσίας του McCarthy, έχουμε ένα all-star cast, από το οποίο πραγματικά κανείς δεν είναι πρωταγωνιστής. Έχουν όλοι supporting role κι αυτό είναι καλό. Αντί να τους παρακολουθούμε μεμονομένα, τους αντιμετωπίζουμε όλους σα μια ομάδα, μια δημοσιογραφική «γροθιά» στο κατεστημένο (ειρωνικό αυτό από μόνο του), και, είτε γνωρίζουμε την έκβαση της – αληθινής – ιστορίας, είτε όχι, we are rooting for these guys! Keaton, Ruffalo, McAdams, Schreiber, d'Arcy James, Slattery & Tucci όλοι τους εξαιρετικοί. Ο ορισμός του “all-star cast”!
Ήταν μια δύσκολη χρονιά όσον αφορά την κατηγορία της Καλύτερης Ταινίας στα φετινά Oscar. Καμία ταινία δεν είχε όλο το πακέτο (όπως και πέρυσι, εδώ που τα λέμε). Το “The Revenant” είχε τη σκηνοθεσία του Iñárritu και την ερμηνεία του DiCaprio, το “Martian” επίσης είχε το αχτύπητο δίδυμο Scott/Damon, το “Room” είχε το εκπληκτικό πρωταγωνιστικό δίδυμο Larson/Trembley, το “Bridge of Spies” είχε τον – πάντα ήρεμη δύναμη – Spielberg και έναν out of this world Mark Rylance, ενώ τα “Spotlight” & “The Big Short” είχαν το εκπληκτικό τους σενάριο και τα all-star cast τους. Τελικά το “Spotlight” αναδείχτηκε ο μεγάλος νικητής στην κόψη του νήματος, άλλη μια επιβράβευση για ένα έργο, το οποίο, χωρίς να είναι σε καμία περίπτωση αριστούργημα, δεν παύει όμως να είναι φιλότιμο, ειλικρινές, δεν αγιοποιεί πρόσωπα και καταστάσεις, μα σε αφήνει να βάλειςσε τάξη το νου σου μετά το πέρας της προβολής του. Καλή προβολή!
Για το Movie Heat,
Άγγελος Νομικός
Κριτική: Μαρίνα Βερλέκη, Βαθμολογία 4/5
«Εάν χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό για να αναθρέψει ένα παιδί, χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό και για να το κακοποιήσει.»
Αυτή είναι και μια σύντομη περίληψη του “Spotlight”, λιτά και απέριττα, με τα λόγια ενός χαρκτήρα της ταινίας.
Πρόκειται για ένα δημιούργημα του Tom McCarthy, ο οποίος βοήθησε στο σενάριο, αλλά και το σκηνοθέτησε, ίσως το πιο αξιόλογό του μέχρι στιγμής, που μας έκανε επιτέλους να πιστέψουμε ότι καλά έκανε και άφησε την υποκριτική για τη δουλειά πίσω από τις κάμερες. Το “Spotlight” έχει τις καλύτερες των προθέσεων να μας διηγηθεί αμερόληπτα μια πολύ σοβαρή ιστορία, που αφορά την δημοσιογραφική ομάδα “Spotlight” της εφημερίδας Boston Globe (η οποία τόσες πολλές φορές μας τονίζεται ότι είναι τοπική) και την έρευνά τους (που κέρδισε το βραβείο Pulitzer το 2001) προκειμένου να ξεσκεπάσουν την παγκοσμίου εμβέλειας συστημική κακοποίηση παιδιών από τους ιερείς της Καθολικής Εκκλησίας.
Η ταινία δείχνει τη δημοσιογραφική ομάδα να ξεκινάει την εξονυχιστική και πολύ επίμονη έρευνά της από την πολύ Καθολική, πολύ πιστή και πολύ κλειστή πόλη της Βοστώνης, όπου κανένας δε φαίνεται να είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον (ή συμφέρον) να αποκαλύψει τις ανώμαλες ορέξεις των ιερέων της και τις επίπονες συνέπειες που είχαν αυτές στα θύματα, καθώς αυτά ενηλικιώνονταν. Η ίδια η εφημερίδα μάλιστα, είχε αποδείξεις της κακοποίησης των ανηλίκων ήδη 10 χρόνια πριν ξεκινήσουν την καμπάνια τους οι “Spotlight”, αλλά μάλλον χρειάστηκε ένας νέος αρχισυντάκτης, Εβραίος και να μην κατάγεται από τη Βοστώνη, ώστε να θέσει σε κίνηση τον τροχό της έρευνας.
Το “Spotlight” φυσικά έχει κάποια αναπόφευκτα κλισέ μιας δημοσιογραφικής ταινίας : ρεπόρτερ να δουλεύουν όλη μέρα και όλη νύχτα για την έρευνά τους, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την προσωπική τους ζωή και μια υποψία ύπαρξης κάποιων ψυχολογικών προβλημάτων σε κάποιους από αυτούς – υποθέτουμε , υπολείμματα προηγούμενων ερευνών τους. Ωστόσο, αυτή η ταινία σέβεται αρκετά τον εαυτό της ώστε να αποφεύγει άσκοπους συναισθηματισμούς και είναι αρκετά προσεκτική ώστε να υπονοήσει ότι οι επιζώντες της σεξουαλικής κακοποίησης είναι οι πραγματικά σημαντικοί άνθρωποι της ιστορίας και όχι οι ρεπόρτερ-πρωταγωνιστές της.
Ο McCarthy δεν πλατιάζει στην αφήγηση και δεν υπάρχουν άχρηστες σκηνές μέσα στην ταινία, τα πάντα εξυπηρετούν ένα σκοπό, έτσι ο θεατής δεν προλαβαίνει να κοιτάξει αλλού. Οι περισσότεροι ηθοποιοί βρίσκονται σε γνώριμους γι αυτούς ρόλους – η McAdams για παράδειγμα έχει πολλές από τις εκφράσεις του «True Detective”. O John Slattery, κλασσική άνετη φιγούρα γραφείου μας θυμίζει το ρόλο του στο “Mad Men”. Ο Mark Ruffalo όμως αξίζει όλους τους επαίνους, μιας και η αγωνία στο βλέμμα του μας κάνει να τη νιώσουμε σε κάθε σκηνή.
Το πιο τρομακτικό που ο McCarthy μας αποκαλύπτει στο “Spotlight” (γιατί τα περισσότερα, λίγο-πολύ τα γνωρίζουμε) αποτελεί το γεγονός ότι προκειμένου να συγκαλυφθούν τα πάμπολλα εγκλήματα κακοποίησης όλα αυτά τα χρόνια, δεν χρειάστηκαν ποτέ κανονικές απειλές. Το σήκωμα του φρυδιού, μια-δυο απλές λέξεις εδώ κι εκεί, ένα ποτό ενίοτε, είναι όλα όσα χρειάστηκαν για να συνεχιστεί αυτή η σιωπή τόσα χρόνια που έκρυβε κάτι το ανατριχιαστικό από κάτω και τόσο πολύ κοινωνικά διεφθαρμένο. Το “Spotlight” ποτέ δεν δείχνει να παθιάζεται με τον εαυτό του ή με την υπόθεση με την οποία καταπιάνεται, αλλά λέει με μεγάλη ικανότητα και αξιοπρέπεια μια σημαντική ιστορία, που παραμένει δυστυχώς ακόμα επίκαιρη.
Μαρίνα Βερλέκη
http://www.thessalonikiartsandculture.gr
|